Slaat de textielindustrie in Ronse de bladzijde om?

22 December 2021

Slaat de textielindustrie in Ronse de bladzijde om?

“met het argument van lokale tewerkstelling veegt het bedrijf al jaren de voeten aan de milieuwetgeving en worden de administraties en het beleid op lokaal, provinciaal en regionaal niveau gechanteerd.”

Deze en komende weken worden cruciaal voor de werkgelegenheid in Ronse. Op dinsdag 21 december verliep de omgevingsvergunning van Utexbel, met naar eigen zeggen 800 werknemers nog steeds één van de grotere werkgevers in de streek. Minister Demir moet tegen begin januari een beslissing nemen. De laatste jaren werd het bedrijf echter in één adem met allerlei milieuvervuiling genoemd. In 2014 werd Utexbel veroordeeld voor 50 milieumisdrijven en in de recente Pano docu over PFOS, dook de naam van het bedrijf ook op naast het ondertussen befaamde 3M uit Zwijndrecht. Ook bij het parket van Oost-Vlaanderen liggen momenteel weer verschillende pv’s tegen Utexbel.

Groen gemeenteraadslid Lech Schelfout en Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege volgen het hele dossier al langer van nabij op. Lech Schelfout: “dé vraag is of het bedrijf eindelijk bereid zal zijn om te investeren en op een duurzame manier werkgelegenheid te verschaffen. Het management en de eigenaars van Utexbel spelen al jaren Russische roulette met het eigen personeel als inzet.”

Mieke Schauvliege: “met het argument van lokale tewerkstelling veegt het bedrijf al jaren de voeten aan de milieuwetgeving en worden de administraties en het beleid op lokaal, provinciaal en regionaal niveau gechanteerd.”

Hoewel het bedrijf voor zijn hoofdzetel aan de César Snoecklaan in eerste aanleg wel een omgevingsvergunning kreeg, lijkt de maat nu toch vol. Naast milieuverenigingen en buurtbewoners, ging ook de VMM én het bedrijf zelf in beroep. Zowel het Departement Omgeving als de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie gaven ondertussen een negatief advies. Als minister Zuhal Demir de adviezen van haar administratie volgt, dreigt er in Ronse een sociaal bloedbad.

Jarenlang zijn er van het bedrijf vervuilende -vaak kankerverwekkende en hormoonverstorende- stoffen zoals permetrine, nonylfenol, detergenten, chlorides en zelfs verboden producten zoals DDT en bepaalde perfluorverbindingen in het oppervlaktewater terecht gekomen. De hoofdzetel van het bedrijf loost sinds enkele jaren weliswaar op de riolering, maar ook voor Aquafin is de maat vol. De rioolwaterzuiveringsinstallatie in Ronse is immers bedoeld voor huishoudelijk afvalwater en raakt overbelast door het sterk vervuilde bedrijfsafvalwater van Utexbel. Ondermeer door de zeer hoge concentraties fosfor in het afvalwater van Utexbel, heeft Aquafin voor de hele stad Ronse een versoepeling van de Europese norm moeten aanvragen

Maar het bedrijf lijkt maar niet bij te leren. Een goede week geleden was er immers nog een zware lozingsproblematiek bij een andere vestiging van het bedrijf aan de Ninovestraat. Net voordat het bedrijf daar een lozingsverbod kreeg opgelegd (vanaf 15/12/21), pompte het met grote installaties nog snel duizenden liters pikzwart water van haar bezinkbekkens rechtstreeks in de Molenbeek. De dienst Handhaving (milieu-inspectie) kwam ter plaatse en er werd nog maar eens een pv opgesteld.

Naast alle milieuproblematieken, hangt ook de ruimtelijke onzekerheid als een zwaard van damocles boven het hoofd van het bedrijf. Utexbel, een klasse 1 bedrijf, dat met zijn hoofdzetel zonevreemd midden in een woonwijk ligt, kan al jaren enkel overleven door allerlei kunstgrepen met planologische attesten. Alle aanpassingen van de gewestplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen werden steeds in hoger beroep vernietigd. Dat leidde ertoe dat het bedrijf  onvoldoende investeerde in het huidig patrimonium. Ook de arbeidsvoorwaarden bij Utexbel laten al jarenlang te wensen over.

En toch doet Utexbel het economisch helemaal niet slecht. Uit een analyse van milieubeweging Climaxi blijkt dat het bedrijf afgelopen jaar nog €2 miljoen winst boekte en over €25 miljoen aan activa bezit. De holding Fimmobel, die boven Utexbel zit, is goed voor ongeveer €40 miljoen. Onlangs kondigde het bedrijf nog een grote bestelling aan voor het Zwitsers leger. Het bedrijf heeft dus zeker een toekomst. Door haar jarenlange aanwezigheid in Ronse, de expertise van het personeel en de nabijheid van klanten en toeleveranciers heeft het bedrijf er alle belang bij om in Ronse te blijven.

Mieke Schauvliege: “voor het milieu, het personeel, maar ook voor de investeringszekerheid van het bedrijf zelf, is de enige logische en duurzame oplossing een verhuis naar een locatie buiten het centrum van Ronse.”

Lech Schelfout, gemeenteraadslid: “we willen benadrukken dat wij lokale tewerkstelling zéér belangrijk vinden, maar dit kan enkel met respect voor de wetgeving en het personeel. Andere textielbedrijven in onze stad hebben al aangetoond dat het wel degelijk kan.”

“We roepen het stadsbestuur van Ronse en de Vlaamse regering op om actief in dialoog te gaan met het bedrijf. Hopelijk grijpt Utexbel deze laatste kans om de stap naar de 21ste eeuw te zetten en blijft het bedrijf actief in Ronse.”

Op de gemeenteraad van maandag 20 december deed Groen Ronse een oproep om over partijgrenzen heen dit belangrijke dossier, in alle transparantie, te bespreken op een speciale zitting van de commissie Wonen & Werken. Op deze commissie zouden alle betrokken partijen moeten uitgenodigd worden (bedrijf, vakbonden, milieuverenigingen, etc...) De meerderheid wenste hierop niet in te gaan.